همه می‌دانیم که اساس کار دستگاه ام‌آر‌آی بر پایه میدان‌های مغناطیسی ابررسانا می‌باشد. یک میدان مغناطیس ابررسانا در تمام مواقع، در حداکثر قدرت است. لذا در هر زمان که شخص یا جسمی در نزدیکی مغناطیس است می‌بایست تمهیدات ایمنی بکار بسته شوند. میدان‌های حاشیه‌ای در اطراف مغناطیس وجود دارند. این میدان‌های حاشیه‌ای باید به وسیله حفاظ‌های مخصوص تغییر یابند، لذا میدان‌های حاشیه‌ای در اطراف یک مغناطیس، به قدرت مغناطیس و حفاظ بستگی خواهد داشت.
یکی از بزرگ‌ترین خطرات بالقوه در اطراف یک مغناطیس، امکان پرتاب اشیاء است. اجسامی که در آن‌ها آهن (فرومغناطیس) بکار رفته است می‌توانند به سمت یا داخل مغناطیس کشیده شوند و شخص درون آن یا نزدیک به آن را مجروح سازند. اجسام کوچک (چکش، پیچ‌گوشتی، آچار) و اجسام بزرگ (جاروبرقی، تانک‌اکسیژن و غیره) به طور مشابه خطر آفرین هستند.
خطراتی نیز برای بیمارانی که وسایل پزشکی در داخل بدنشان قرار داده شده‌است، وجود دارد. بیمارانی که می‌بایست از میدان مغناطیسی به دور نگه داشت، عبارتند از آن‌هایی که دارای یکی از موارد زیر هستند:
- پیس میکر (ضربان ساز قلب)
- کلیپس برای آنوریسم مغزی
- ترکش‌های جنگی یا سایر اجسام خارجی فلزی همچون پیرسینگ و غیره
- الکترودهای کاشته شده نظیر تحریک کننده‌های عصبی و تحریک کننده‌های رش استخوان
- پمپ‌های تزریق داخلی دارو
- دندان پر‌شده، ایمپلنت و سیم‌کشی دندان‌ها
- پروتزهای فلزی
- کاشت حلزون گوش داخلی
- ذرات فلزی موجود در تتوها
هر‌گاه یک سوال در خصوص نوع پروتز وجود دارد، می‌بایست قبل از هر چیز آزمایش یا مشورت لازم به عمل آید و هرگز نمی‌بایست بیمار را با داشتن یک پروتز با ترکیبی نامعلوم در داخل دستگاه قرار داد. امروزه پروتزها و قطعات فلزی مخصوص برای بدن را با آلیاژهایی می‌سازند تا برای آزمون ام‌آر‌آی ایجاد مشکل نکنند. لذا نوع آلیاژ قطعه مورد نظر خود را از پزشک‌تان بپرسید و یا سال جراحی و نصب قطعه را به خاطر بسپارید.
بیشتر مراکز ام‌آر‌آی قبل از ورود به اتاق اسکن، پرسش‌نامه‌ای به بیمار یا همراه او می‌دهند تا آن را پر‌کند. با این کار به پرسش‌های مهم توجه می‌شود.
قبل از ورود به اتاق اسکن باید اشیایی مانند ساعت، کارت اعتباری، سکه، زیورآلات با هر جنسی غیر از طلا قلم و هر شی فرومغناطیس قابل جذب در میدان از بیمار گرفته شود. بعضی اشیاء غیر‌قابل جابه‌جایی مانند اسپلینت در بدن بیمار باید ایمنی را همان روز اول ورود به مرکز پر کنند.
.به طور کلی برای هر کسی که وارد محدوده‌ی میدان می‌شو باید بازرسی کامل انجام شود. این شامل تکنولوژیست‌ها، پزشکان، بیماران، همراهان بیمار، بیماربر و مستخدمین نیز می‌شود. هیچ کس مستثنی نیست
پرسنل همیشگی یک مرکز ام‌آر‌آی لازم‌است تنها یک بار در روز اول ورود به مرکز پرسش‌نامه ایمنی را پر‌کنند بقیه‌ی پرسنل مانند پرستاران و پزشکانی که همراه بیمار به بخش ام‌آر‌آی می‌آیند باید هر بار پرسش‌نامه‌ی ایمنی را پر‌کنند و هر وقت که خواستند وارد اتاق اسکن شوند باید تمام اشیاء ذکر‌شده را خارج کنند.
اغلب تجهیزات و دستگاه‌های مورد استفاده در بخش‌های بیمارستانی همچون دستگاه احیاء قلبی-ریوی، کپسول اکسیژن ویلچر، تخت بیمار و غیره در میدان مغناطیس قابل استفاده نیستند و جذب میدان می‌شوند یا به واسطه‌ی میدان پرتاب شده و منجر به آسیب بیمار پرسنل و افراد حاضر در اتاق اسکن می‌شوند. بنابراین در مواردی که یک حالت اضطراری برای بیماری که درون مغناطیس است رخ دهد، انجام عملیات احیا بسیار مشکل خواهد بود و اغلب لازم است بیمار را قبل ا احیاء به خارج از اتاق ام‌آر‌آی منتقل کرد.
امروزه تجهیزات بیمارستانی مخصوص برای استفاده در خلال ام‌آر‌آی به بازار آمده‌است. این تجهیزات قادر به کار د حین ام‌آر‌آی هستند و هیچ آرتیفکتی در‌تصویر ایجاد نمی‌کنند.
نویسنده
-
کارشناس رادیولوژی از دانشگاه علوم پزشکی کرمان
مدرس دانشگاه علوم پزشکی کرمان
جدیدترین مطالب
MRI۱ آبان ۱۳۹۷بارداری و ممنوعیت انجام ام‌آر‌آی
طب سنتی۲۶ مهر ۱۳۹۷فصل پاییز را به سلامت سپری کنید!
MRI۲۳ مهر ۱۳۹۷ملاحظات ایمنی قبل از انجام ام‌آر‌آی
زیبایی و شادابی۲۸ مرداد ۱۳۹۷چگونه چشمان زیبایی داشته باشیم؟
